СУЧАСНІ ІГРАШКИ ЯК ЕФЕКТИВНИЙ ІНСТРУМЕНТ ЗАБЕЗПЕЧЕННЯ ІГРОВОЇ ДІЯЛЬНОСТІ ДІТЕЙ РАННЬОГО ВІКУ

Автор(и)

  • О. Гнізділова

DOI:

https://doi.org/10.33989/2519-8254.2025.17.342520

Ключові слова:

іграшка, ігрова діяльність, діти, ранній вік, сенсорний розвиток, фізичний розвиток, мовленнєвий розвиток, почуття ритму

Анотація

У статті розкрито значення сучасної іграшки у забезпеченні повноцінної ігрової діяльності дітей раннього віку (1-3 роки). На основі аналізу наукових праць вітчизняних і зарубіжних дослідників обґрунтовано багатофункціональність іграшки у психічному, сенсорному, мовленнєвому, емоційному та соціальному розвитку дитини. Визначено основні різновиди іграшок (для розвитку великої моторики, сенсорики та дрібної моторики, будівельно-конструктивні, образні, музичні, творчо-трудові, технічні й інтерактивні) та окреслено їхній розвивальний потенціал. Підкреслено необхідність педагогічного добору іграшок відповідно до вікових особливостей дітей та їхніх пізнавальних інтересів, дотримання гігієнічних і безпекових вимог. Наголошено на важливості поєднання традиційних та інтерактивних іграшок, організації розвивального ігрового середовища й педагогічного супроводу, що забезпечує максимальне розкриття можливостей дитини та сприяє її комплексному розвитку. Іграшку визначено дієвим засобом, що забезпечує організацію ігрової діяльності дітей раннього віку та сприяє комплексному розвитку дитини. Сучасна іграшка, за умови правильного відбору та педагогічного супроводу, стає потужним інструментом розвитку дітей 1-3 років. Вона виконує багатофункціональну роль – стимулює сенсорний, моторний, мовленнєвий розвиток, задовольняє потребу в пізнанні, рухах та спілкуванні, формує соціальні навички та пізнавальний інтерес.

Завдання педагога й батьків – створити умови для змістовної, різноманітної ігрової діяльності, у якій іграшка допоможе дитині пізнати світ, розвивати мислення і уяву та готуватися до наступних етапів розвитку. Зважаючи на вибір дитини, дорослі можуть добирати іграшки, які не лише приносять радість, а й підтримують природний розвиток. Визнання дитячих уподобань під час вибору іграшок допомагає педагогам формувати розвивальне середовище, у якому діти отримують можливість активно реалізовувати свої здібності та розвивати самостійність. Ефективність використання іграшок залежить від їх відповідності педагогічним і гігієнічним вимогам: безпечності, вікової адекватності, ергономічності, естетичності та функціональності. Педагогічний супровід, організація ігрового середовища та поєднання традиційних і інтерактивних іграшок створюють умови для збагачення ігрової діяльності та максимального розкриття потенціалу дитини. Практичне впровадження результатів дослідження сприятиме підвищенню якості освітнього процесу в закладах дошкільної освіти та допоможе батькам усвідомлено обирати іграшки для дітей 1-3 років.

Посилання

Artemova, L. V. (2007). Rozvytok teorii i praktyky dytiachoi hry. Hra doshkilnyka: teoriia i praktyka [Development of the theory and practice of children’s play. Preschooler education: theory and practice]. Daidzhest [Digest], 5, 31-34 [in Ukrainian].

Artemova, L., Borova, V., & Titarenko, S. (2024). Interaktyvni ihrashky – vybir ditei 3-ho roku zhyttia i stymul yikh rozvytku [Interactive toys – the choice of children of the 3rd year of life and a stimulus for their development]. International Science Journal of Education & Linguistics, 3 (1), 15-25 [in Ukrainian].

Babicheva, O. S. (2023). Meni 1 rik [I am 1 year old.]. Kharkiv: Osnova [in Ukrainian].

Bielienka, H. V. (2019). Obrazna ihrashka yak zasib formuvannia zhyttievykh tsinnostei dytyny [Imaginative toy as a means of forming a child’s life values]. Narodna osvita [Public education], 2 (38). Retrieved from https://www.narodnaosvita.kiev.ua/?page_id=5714 [in Ukrainian].

Horlenko, V. (2015). Zarubizhnyi dosvid vykorystannia elektronnykh ihrashok u navchanni y vykhovanni ditei doshkilnoho viku [Foreign experience in using electronic toys in teaching and educating preschool children]. Pedahohichni nauky: teoriia, istoriia, innovatsiini tekhnolohii [Pedagogical sciences: theory, history, innovative technologies], 8 (52). Retrieved from https://lib.iitta.gov.ua/id/eprint/704882/1/Horlenko_pednauk_2015_8_24.pdf [in Ukrainian].

Kozak, L. (2019). Vplyv suchasnoi ihrashky na psykhichnyi rozvytok dytyny [The infusion of daily play into the mental development of a child]. Humanizatsiia navchalno-vykhovnoho protsesu [Humanization of the initial-evolutionary process], 2 (94), 25-42. Retrieved from https://elibrary.kubg.edu.ua/id/eprint/28805 [in Ukrainian].

Lysenko, O., & Lysenko, N. (2025). Osvitni funktsii dytiachykh ihrashok u navchalnomu protsesi suchasnykh doshkilnykh zakladiv [Essential functions of children’s toys in the initial process of preschool development]. Acta Paedagogica Volynienses. Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/391541505_OSVITNI_FUNKCII_DITACOI_IGRASKI_V_NAVCALNO-VIHOVNOMU_PROCESI_SUCASNIH_ZDO [in Ukrainian].

Nazarenko, B. V., & Hnizdilova, O. A. (2025). Suchasni dytiachi ihrashky [Today’s children’s toys]. In O. A. Hnizdilova (Ed.), Doshkilna osvita u suchasnomu sotsiokulturnomu prostori [Preschool education in the current sociocultural space]: zbirnyk nauk. prats (Is. 8, pp. 112-117). Poltava: PNPU imeni V. H. Korolenka [in Ukrainian].

Pirozhenko, T. O., Zaviazun, T. V., Karabaieva, I. I., Soloviova, L. I., & Sakhno, O. O. (2016). Ihrova diialnist doshkilnyka: molodshyi doshkilnyi vik [Play activity of a preschooler: young preschool age]. Kyiv: Geneza [in Ukrainian].

Polishchuk, K. M. (2019). Suchasna ihrashka: aktualnist, tendentsii, perspektyvy vplyvu na dytynu [Daily game: relevance, trends, prospects for its infusion into the world]. Osvitnii dyskurs. Humanitarni nauky [Light discourse. Humanities], 13, 79-88. Retrieved from https://enpuir.npu.edu.ua/bitstream/handle/123456789/24970/Polishchuk%20K.pdf?sequence=1&isAllowed=y [in Ukrainian].

Vasylieva, S. A., Havrysh, N. V., & Rahozina, V. V. (2021). Vykhovannia ditei rannoho viku v zakladakh doshkilnoi osvity riznykh typiv [Raising young children in preschool institutions of various types]: monohrafiia. Kropyvnytskyi: IMEKS-LTD [in Ukrainian].

Vyhotskyi, L. S. (2005). Psykholohiia rozvytku dytyny [Child Development Psychology]. Kyiv: Vyshcha shkola [in Ukrainian].

Zaharnytska, I. I. (2011). Rol suchasnykh ihrashok v zhytti dytyny [The role of everyday toys in a child’s life]. Nova paradyhma. Filosofiia. Politolohiia. Sotsiolohiia [New paradigm. Philosophy. Political science. Sociology], 103, 11-17. Retrieved from https://enpuir.npu.edu.ua/bitstream/handle/123456789/9308/Zaharny?sequence=1 [in Ukrainian].

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-10-31

Як цитувати

Гнізділова, О. (2025). СУЧАСНІ ІГРАШКИ ЯК ЕФЕКТИВНИЙ ІНСТРУМЕНТ ЗАБЕЗПЕЧЕННЯ ІГРОВОЇ ДІЯЛЬНОСТІ ДІТЕЙ РАННЬОГО ВІКУ. Українська професійна освіта=Ukrainian Professional Education, (17), 80–86. https://doi.org/10.33989/2519-8254.2025.17.342520

Номер

Розділ

ПРОБЛЕМИ, НАДБАННЯ І ПЕРСПЕКТИВИ ВІТЧИЗНЯНОЇ ТА ЗАРУБІЖНОЇ ПРОФЕСІЙНОЇ ОСВІТИ